የግላዊመግለጫ ፤

1. ይህን መተግበሪያ (አፕሊኬሽን) የሰራው ማን ነው?

ይህ ሀመጌን የተባለው አፕሊኬሽን የተሰራው በእስራኤል ሀገር በግል ከሚሰሩ ባለሙያዎችና በጤና ጥበቃ መ/ቤ የሚሰሩ ባለሙያዎች ጋር በመተባበር ነው ።

2. ይህ አፕሊኬሽን ምንድን ነው የሚያደርገው ?

በማንኛውም ሰዓት ( አሁን፤ በየሰዓቱ ) ይህ አፕሊኬሽን በጤና ጥበቃ መ/ቤት የሚገኙ መረጃዎችን ያወርዳል ፤ እነዚህ መረጃዎችም በኮሮና ቫይረስ የተያዘ ሕሙማን (በጤና ጥበቃ መ/ቤት የኢፕድሚኖሎጂ ምርመራና ጥናት የተደርገባቸው ሰዎች::) የነበሩበትንና የሄዱበት የመንገድ መስመሮች ያሳያል ( ቀናቶችንና ሰዓቶችን ያጠቃልላል ) ። ይህንን መረጃ ከአንተ የእጅ ስልክ ከሚገኘው የቦታ ዝውውር ጋር በአንተው የእጅ ስልክ

ላይ ብቻ ያጣምረዋል ።

ይህ መረጃም፤ በአናን (ከኮምፒውተሩ ውጭ መረጃን መጠበቂያ ) አይቀመጥም ። ለቫየረሱ ከተጋለጠ ሰው ጋር በአንድ ቦታ እንደነበረ የመልዕክት መረጃ ከደረሰበው ፤ መረጃው ወደ የጤና ጥበቃ መ/ቤት አይተላለፍም ነገር  ግን የጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት መረጃውን ወስዶ በንክኪ የተጠረጠሩትን ሰዎች ወደ ጊዜያዊ ማቆያ ለማስገባት እንዲረዳው ከፈቀድክ ብቻ ይሆናል፤ አፕሊኬሽኑ እራሱ ከየት ቦታና በስንት ሰዓት ከበሽተኛው ጋር አብራችሁ እንደነበራችሁ የፅሁፍ መልክት ይላክልሃል ።

ይህን የፅሁፍ መልክት ከተቀበልክ በኋላ ፤በአስቸዃይ ወደ ጤና ጥበቃ የኢንተርኔት ድር-ገጽ በመግባት በቫይረሱ የተያዙ ሕሙማን የነበሩባቸውን ቦታዎችና ሰዓቶችን ማረጋገጥ ያስፈልጋል ፤ አፕሊኬሽኑ በሰጠህ መረጃ ጥርጣሬ ካለህ ፤ የጤና ጥበቃ መ/ቤት መረጃ መቀበያ *5400 መደወል፣

  ወደ ማጌን ድቫዲ አዶም በመደወል ወይም ለኩፓት ሆሊም (የሕክምና ክሊኒክ) በመደወል የመረጃ መቀበልና  መመካከር ትችላለህ ።

3. መረጃዎችን የት ቦታና እንዴት መጠበቅ አለብኝ ?

• የነበርክባቸው ቦታዎች መረጃ የሚጠበቁት በራስህ ስልክ ውስጥ ብቻ ነው ፤ ወደ ሌላ ኅይል አይተላለፍም ፤
• ይህ መረጃ በ SQLite ተብሎ በተሰየመ የመረጃ መቀበያ ለመልዕክት መላኪያው ምቹ በሆነ መንገድ ይጠበቃል ፤
• ቫይረሱ እንዳለብህ ከተረጋገጠ  የጉዞህን ታሪክ ማለትም የነበርክባቸው ቦታዎችን ያጠቃለለ መረጃውን እንድትልክልን ትጠየቃለህ ፣ የዚህም አላማ አስፈላጊና ሰፋያለ የኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ ጥናት ለማድረግ ሲሆን በእንደዚህ  ያለ ገጠመኞች የተቀበልናቸው መረጃዎች የጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት በጥብቅ  ወደ ሚጠብቅበት የመረጃ ማዕከል ይተላለፋል:: 

4. አፕሊኬሽኑየት እንደነበርኩ እንዴት ማወቅ ይችላል ? ለምንስ በስልኬ ፈቃድ መስጠት አስፈለግ ?

• መጌን ያለህበትን ቦታ ለማወቅ ፈቃድ ሁልጊዜም ይጠይቃል ፤ በተጨማሪምን የኢንተርኔት ግንኙነት (የስልክ ኢንተርኔት ወይንም WIFI) መኖሩን ያረጋግጣል ፤
• በስልክህ ውስጥ ኢንተርኔት መኖሩ ያስፈለገበት ምክንያ ፤ ከጤና ጥበቃ መ/ቤት ተመርምረው የኮሮና በሽተኞች የሆኑ ሰዎች የነበሩበት ቦታዎች የሚያሳይ ማስረጃ ወደ ስልክህ ለማውረድ እንዲቻል ነው ፤ ይህም መረጃ በየሰዓቱ ይስተካከላል ፤(ይህም ማለት በየኢፒዲሚዮሎጂ መስክ በሌሎች ህሙማን ላይ የተደረገን ምርመራ ማለት ነው) ።
• ተመርምረው በበሽታው የተያዙ ሰዎች ያደረጉትን የጉዞ መስመሮች መረጃን - አፕሊኬሽኑ በቫይረሱ ከመያዙ በ 14 ቀናት ቀድም ብሎ የት እንደነበረ ካንተ መረጃ ጋር ያጣምረዋል ፤ ስለዚህ የእጅ ስልክህ ቦታ የሚያሳይ ፈቃድ በስልህ ውስጥ አስፈላጊ የሆነው ፤ የተጣመሩት መረጃወች  በራስህ ስልክ ውስጥ ብቻ ነው የሚገኙት ወደ ሌላ ቦታ ወይንም ግለሰብና ድርጅቶች አይተላለፉም ፤ ወይንም ደግሞ የጤና ጥበቃ መ/ቤት ወስጥ አይጠበቁም ፤
• የጉዞ ምርጫ - ጉዞዎች አስፈላጊ ያልሆኑ መረጃዎችን ጥምሩ ላይ እንደሚጨምር እናውቀዋለን ስለዚህ ይህን በተመለከተ እንድታሳውቁን ያስፈልጋል Activity Recognition

5. አፕሊኬሽኑ ስለ እኔ ምን አይነት መረጃን ይጠብቃል ?

• ከሁለት ሳምንታት በፊት የት እንደነበርክ ከስልክህ ውስጥ ባለው መረጃ መሰረት ( ቀኖች ፤ ሰዓታቶችና ቦታዎች) ዝርዝሮችን ይጠብቃል ፤ ( አሁን - አፕሊኬሽኑን ከስልክህ ከመጫንህ በፊት ያሉትን ቀናቶች አያጠቃልልም ) ፤
• ከሁለት ሳምንታት በፊት ባጠገባቸው ያለፍክባቸው የ WIFI የኢንተርኔት ስርጭት ማስተላለፊያዎችን፤ብቻ ነው::
• በቫይረሱ ተመርምረው በእርግጥኝነት የታወቁ ሰውች (እንደዚ አይነት ሰዎች ካሉ) የተዘዋወሩባቸውን መርጃ - ከሁለት ሳምንታት ቀደም ብሎ ባቻ ያለውን የተጣመረ መረጃ ብቻ ነው ፤
• ሁሉም መረጃ ባንተየእጅ ስልክ ብቻ የሚጠበቅ ነው ፤ ወደ ሌላ ቦታ አይተላለፍም ፤

6. የቫይረሱ የተያዙ ሰዎች መረጃ ከየ ነው የሚገኘው ? እውነተኛ መሆኑን እንዴት ማወቅ እችላለሁ ? ግላዊ መረጃወችንስ ያጠቃለለ ነውን ?

ይህ መረጃ የተሰባሰበው ከእስራኤል ውስጥ የኢፕዲምኖሎጅያዊ ጥናትእና ከተለያዩ ላብራቶሪዎች   ብቻ ሲሆን አፕሊኬሽኑን ካዘጋጀው የጤና ጥበቃ መ/ቤት ተወካይ የዲጊታላዊ ፊርሚያን (ሀቲማ ዲጊታሊ) ያዘለ ይሆናል ።በተቻለን መጠን ክትትል በማድረግ የተላከው መረጃ ከጤና ጥበቃ መ/ቤት መሆኑ ማረጋገጥና የተለያዩ አደገኛ የሆኑ ፕሮግራሞች እንዳይገቡበት በጥብቅ ክትትል እናደርጋለን ፤

የተለያዩ አደገኛ ፕሮግራሞች አፕሊኬሽኑን ከፍተው ለመግባት ብዙ ጥረት የሚያደጉ እንዳሉ እናውቃለን ፤ ስለዚህ በተቻለን መጠን ቁጥጥር በማድረግ ማንነትክን ለመጠበቅ እየሰራን እንገኛለን ፤

7. በቫይረሱ የተያዙ ሕሙማን መረጃ ከኔ ከመድረሱ በፊት በየት በኩል ያልፋል ?

• • ይህ የበሽተኞች መረጃ የጤና ጥበቃ መ/ቤት የመረጃ መጠበቂያ Azure (ማይክሮሶፍት ተብሎ በሚጠራ የኮምፒውተር ድርጅት የተሰራ የመረጃ ማሰባሰቢያ ቦታ) በቪርቱዋል የሚስጢር መጠበቂያ ሳጥን) CyberArk) ውስጥ በሚባል ቦታ ጥንቃቄ በተሞላበት መንገድ ይጠበቃል ።
  • ከዚህም የመረጃ መጠበቂያ (Azure) ጋር የሚደረገው የግንኙነት  በጤና ጥበቃ መ/ቤት

      የሚካሄደው (ኢንተርኔት በሌለብት) ExpressRoute ተብሎ በሚጠራልዩ መንገድ ነው ፤

  • የመረጃ መጠበቂያ ልዩ ቦታ የሚቀመጠው በ Blob Storage ሲሆን ከዚህ ቦታ ደግሞ አፕሊኬሽኑ መረጃውን ያወርዳል ማለት ነው ፤
  • እነኝህ የመረጃ መጠበቂያ ቦታዎች በተለያዩና እውቅ በሄኑ ባለሙያወች የተመረመሩና ፈቃድ ያገኙ ናቸው ፤

8. ለምን መረጃው ለጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት አስፈለገ እንዴትስ ነው የሚጠቀምበት

• የመተግበሪያው ተገልጋይ ለኮሮና ቫይረስ መጋለጡ ከተረጋገጠ እሱ ወይም ተወካዩ በመተግበሪያው         

• ውስጥ የተጠበቀውን የጉዞ ታሪክ (እንቅስቃሴ)  ለጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት በማሳተፍ በንክኪ

  ምክንያት በቫይረስ  ሊጋለጡ የሚችሉትን  በየኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ ጥናት ቶሎ በማግኘት

  እርዳታ ለመስጠት ነው::

• መረጃው ወደ ጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት የሚተላለፈው በተገልጋዩ ፍቃድ ብቻ ነው እሱም

• መረጃው  ወደ ጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት እንዲተላለፍ ከፈቀደ በሁለት ዓይነት መንገድ ይካሄዳል

  የመጀመሪያው ለተገልጋዩ የማመልከቻ ሊንክ መረጃውን ለማስተላለፍ ፍቃዱን የሚያረጋግጥበት

  ሊንክ ይላክለታል:: በሁለተኛ ደረጃ ተገልጋዩ መረጃውን  ለጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት ለማስተላለፍ

  በመተግበሪያው (አፕሊኬሽን) አማካኝነት ይፈቃዳል::

• ተገልጋዩ  ለጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት የሚያስተላልፈው መረጃ ሁሉ ከተገልጋዩ ጋር በአንድ ላይ

• የኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ ጥናት ይገመገማል ተገልጋዩ ፍቃድ የሰጠባችው ከጉዞ ታሪክ ጋር

  ግንኙነት ያላቸው መረጃዎች ለኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ ጥናት እንዲያገለግሉ በመጠበቅ

  የተገልጋዩን  የማንነት ሚስጢር በመጠበቅ ለህብረተሰቡ አስፈላጊ የሆነው መረጃ ይሰራጫል

  ይህም ተገልጋዩ በነበረባቸው ቦታዎች የነበሩ ሰዎችንና የመተግበሪያው ተጠዋሚዎችን ለማሳወቅና

  ለማስጠንቀቅ ይሆናል፣ እነዚህ የተጠቀሱት ቦታዎች በጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት ድህረ ገፅ እና

  የኮሮናን ስርጭተ በሚያሳየው ካረታ(ማፕ) ይፋይሆናል:: ቦታዎቹም የኮሮና በሽተኞች የጉዞ ታሪክ

  በመባል ወደ መተግበሪያው ይመለሳል:: 

• በተገልጋዩ የተፈቀዱና የተረጋገጡ የጉዞ ታሪኮች በኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ ጥናት ለማድረግ

• በጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት ለ7 ዓመታት ያህል ይጠበቃል፣ እሱም  ከኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ

  ጥናት የማጣራት ሁኔታ ጋር ግንኙነት የሌላቸው መረጃዎችን ያጠቃልላል

  ሌሎች ለኢፒዲሚዮሎጂ የምርመራ ጥናት ያላገለገሉ ስብስብ መረጃዎች ወደ በጤና ጥበቃ

• መስሪያ ቤት ከተላለፉ 30 ቀናት በኋላ  መረጃውም  መረጃው የተላለፈበት መንገድ

  ይሰረዛሉ(ይፋቃ ሉ)፣ በእነዚ ጊዜያት  የጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት በተሰበሰበው መረጃ በተሻሻለ

  የቴክኖሎጂ  ምርመራ በመጠቀም ለኮሮና ቫይረስ የተጋለጡ በሽተኞችን ለማግኘት የጠቀምበታል::

9. ወደ ጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት የተላለፈው መረጃ እንዴት ሊጠበቅ ይችላል?

• የጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት ከፍተኛ ትኩረት ሰጥቶት ማንኛውም ወደ ጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት

• መረጃ በሚስጥራዊ  ኮድ ይተላለፋል፣ይህ መረጃም የግላዊና ሚስጢራዊነቱን በመጠበቅ ሁኔታ

  በጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት የመረጃ ማስቀመጫ (ማቆያ) የኢንተርኔት ማዕከል (ሻራት) የበሽተኞችን

  የግል ሚስጥር በሚጠብቀው ህግ መሰረት ይጠብቀዋል::

• በተጨማሪም የጤና ጥበቃ መስሪያ ቤት መረጃዎች በጥሩ ሁኔታ መጠበቃቸውን ለማረጋገጥ

• በየ ጊዜው ይመረምራል፣ እንዳስፈላጊነቱም የጥበቃ ማሻሻያ ያደርጋል::

10. ሁሉም ሰው ይህን አፕሊኬሽን በስልኩ ላይ ከጫነ የመጨናነቅ ጉዳይን አያስከትልም ?

• የመረጃዎች ማጣመር የሚካሄደው በራስህ ስልክ ብቻ ስለሆነ ብዙ መጨናነቅን አይፈጥም ፤ መጨናነቅ የሚፈጠረው በአንድ ጊዜ ብዙ ስልኮች የሚያስፈልገውን መረጃ ለማውረድ ባንድ ጊዜ ስራ መስራት ሲጀምሩ ብቻ ነው ፤
• ስለዚህ ፤ አንዳንድ ጊዜ ፤ (በአንድ ጊዜ ብዙ የኢፕዲሚኖሎጊያ ምርመራ ተደርጎላቸው በሽተኞች መሆናቸው የታወቁ) በዚህ መንገድ ምርመራውና የሚያስፈልገውን መረጃ ለማውረድ የስልኩን ባትሪ በመጠቀም ብዙ ጊዜ ሊወስድ ይችላል ፤
• የስልክ ጭንቅንቁን ከመረመርን በውኋላ የደረስንበት መረጃ እንድሚያሳየው ከሆነ በ6 ሚሊዮን ጥሪዎች በ 9 ደቂቃዎች ያስተናግዳል በመስመሩ ላይ መጨናነቅ እንደማይደርስ ነው የማሻሻያ ጥረትምእናደርጋለን ፤ በእስራኤል በብዙሚሊዮን የሚቆጠሩ ተጠቃሚዎች ይኖሩናል ብለን እንጠብቃለን::            

11. የዚህ አፕሊኬሽን ምን አይነት ቴክኖሎጅዎች ይጠቀማል ፤

• አፕሊኬሽኑ የተጻፈው በ - React Native ነው
• የስልኩ ያለው መረጃ በ - SQLite ይጠበቃል ፤
• ሌላ የመስሪያ ኮድም ተጠቅመናል ፤

12. የአፕሊኬሽኑን የመጀመሪያ ኮድ የት ማየት ይቻላል ?

• በቅርቡ በ GitHub አማካኝነት የመጀመሪያውን ኮድ ይፋ ልናደርግ ዝግጅት ላይ እንገኛለን ፤ ይፋ የምናደርገውም ሁሉንም መረጃ ሲሆን (የተለያዩ የግብይት መረጃዎች ግን ዝግ ይሆናሉ)

13. አንዳንድ አፕሊኬሽኖች የእጅ ስልክ አጠቃቀምን መረጃ የሚቃኙ አሉ ፤ እናነትም ትቃኛላችሁ ?

• እኛ የምንጠቀመው ከ Google የተገኘ Firebase በተባለ ፕሮግራም ነው ፤
• ይህ ፕሮግራምም የስም ዝርስዝር የሌለበት ለስንት ጊዜ እንደተጠቀምን መረጃውን የሰበስባል፤
• በዚህ ስም ዝርዝር በሌለበት መረጃ ፤ አፕሊኬሽኑ እንዴት እንደሚሰራ ለማወቅ ክትትል እናደርጋለን ፤ እሱም የሚሰጠውን አገልግሎትለማሻሻል ነው:: ፤
• በዚህ አፕሊኬሽን ስላንተ ምንም አይነት መረጃ መሰብሰብ አንፈልግም ወይንም በምን አይነት ሌላ አፕሊኬሽኖች እንደምትጠቀም ለማወቅ አንፈልግም የተለያዩ የኢንተርኔት ጉብኝትና የምታደርጋቸው የስልክ ግንኙነቶች ወይንም ሌና መረጃዎችን ለመሰብሰብ አይደለም ፤ ከምትገኝበት የቦታ ማመላከቻ፤ ሰዓቶችና ቀኞች  ውጭ ምንም አይነት ፣መረጃዎችን መሰብሰብ አንፈልግም ፤

14. የግሌን መረጃ ለመጠበቅ እኔ የማደርገው ነገር አለን ?

• እንደተለመደው - በጣም ብልህ የሆነውን የግል ስልክህም በአግባቡ መጠበቅ ፤
• እንደተለመደው - ስልክህ ስራ ላይ ባልሆነበት ጊሴ ኮድ በመጠቀም መዝጋት ፤

15. ይህ አፕሊኬሽን ምን አይነት ምርመራ ተደርጎለታል ?

የሃገር አቀፍ ደህንነት አስጠባቂ  መስሪያቤት ጨምሮ ይህ አፕሊኬሽን የተለያዩ የታዎቁ ባለሙያዎች ምርመራ አድርገውለታል ፤ በግል የሚሰሩ አዋቂ ባለሙያዎች ፤ በእስራኤል የሚገኙ የኮንፒውተርን መረጃ የመጠበቅ ባለሙያዎች  የሆኑ የድርጅት ሰራተኞች ሳይቀሩ ምርመራ አድርገውለታል ፤ ይህም ምርመራ የሚያካትተው ፤ የግንባታ ዲዛይኖች ፤ የኮድ ምርመራ (የክፍተት ምርመራ) በተሰጡት መረጃዎች መሰረት ያሉትን ስህተቶች ማስተካከል ፤ ይህን አፕሊኬሽን ለህብረተሰቡ ጥቅብ በጣም ምቹና ማንኛውም የኮንፒውተር መርጃ ሰራቂ ሰው የማይገባበት መሆኑና ጥሩ ነው ብለን እናምናለን ፤ይህ አፕሊኬሽን ለተጠቃሚዎች ባቀድነው ዓላማ መሰረት መጠቀም እንችላለን ፤

16. የመረጃ መሰረቅጉዳት ቢደርስብን ማድረግ አለብን::

አስፈላጊውን ጥረት ብናደርግም ፤ ያለንን የስራ ልምድ ተመክተን ክትትል ብናደርግም ፤ መቶ በምቶ ፐርሰንት የተዘጋጋ ቴክኖሎጅ የለም ፤  ስለዚህ ፤ አንድም የመርጃ መስረቅ ችግር ከደረሰ ፤ ተጠቃሚዎችን በአስቸኳን እናሳውቃቸዋለን ፤ ይህንም የምናደርገው አስፈላጊውን መከታ ለማድረግ እንዲያስችለን ሲባል ነው ፤

17. ጥያቄዎ ካሉዋችሁ ፤ አፕሊኬሽንኖችን ለማሻሻል የምትሰጡት ጥቆማ ካላችሁ ፤ ወይንም ፤ በግል መረጃ በኩል ወይንም በጥንቃቄ ከመውሰድ ላይ የተፈጠረ ችግር ካለ ፤ ወደ እኛ ማመልከት ትችላላችሁ ፤ የማመልከቻ አድራሻችን ፤ Hamagen@MOH.GOV.IL